Căn cứ điểm m khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025), chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc (so với quy định hiện hành tại Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 thì đây là quy định mới).
Căn cứ khoản 4 Điều 33 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, mức đóng, phương thức và thời hạn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh được thực hiện như sau:
– Mức đóng hằng tháng bằng 3% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ hưu trí và tử tuất.
– Đóng trực tiếp cho cơ quan bảo hiểm xã hội theo phương thức đóng hằng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần; thời hạn đóng chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng tiếp theo ngay sau chu kỳ đóng.
Căn cứ điểm d khoản 1 Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, chủ hộ kinh doanh được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng. Hiện nay, mức tham chiếu bằng mức lương cơ sở 2.340.000 đồng.
Sau ít nhất 12 tháng thực hiện đóng bảo hiểm xã hội theo tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội đã lựa chọn thì chủ hộ kinh doanh được lựa chọn lại tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.
Căn cứ khoản 6 và khoản 7 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, trường hợp chủ hộ kinh doanh không đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ bị xử phạt như sau:
– Phạt tiền từ 18% đến 20% tổng số tiền phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng nếu không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho toàn bộ người lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
– Phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 75 triệu đồng nếu trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
Căn cứ khoản 10 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, ngoài việc bị xử phạt tiền nêu trên, chủ hộ kinh doanh còn phải áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là phải đóng đủ số tiền bảo hiểm xã hội bắt buộc.